Tiện là giai đoạn quan trọng trong quá trình gia công cơ khí, chế tạo chi tiết. Máy tiện sẽ đảm nhiệm vai trò này và thường chiếm từ 20-30% chi phí đầu tư của xưởng cắt gọt. Do vậy, bạn có thể thấy máy tiện là thiết bị quan trọng, cần thiết trong quá trình chế tạo các chi tiết.
Vậy, máy tiện là gì? Vai trò thực sự và đặc điểm của thiết bị tiện là gì? Các loại máy tiện phổ biến hiện nay có mặt trên thị trường có gì đặc biệt? Bài viết dưới đây của Batiea sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về máy gia công tiện.
Máy tiện là gì?
Máy tiện về cơ bản là thiết bị gia công trong các công đoạn: Cắt, chà nhám, gõ, khoan, làm biến dạng bề mặt… với các chi tiết có tính đối xứng xoay xung quanh trục của nó. Máy tiện được dùng phổ biến để gia công các mặt tròn như: mặt nón, mặt trụ, mặt gen vít, gia công lỗ gen…
Chuyển động chính của thiết bị tiện là chuyển động quay tròn quanh 1 trục đồng tâm, tạo nên chuyển động để cắt vật liệu. Ngoài ra, dao trong thiết bị tiện sẽ di chuyển tịnh tiến theo chiều ngang và dọc, đảm bảo tính đồng nhất, chính xác của các chi tiết.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của thiết bị tiện như thế nào?
Cùng tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy tiện để hiểu rõ hơn về thiết bị gia công cơ khí quan trọng này.
Cấu tạo của thiết bị tiện gồm những gì?
Máy tiện có nhiều loại, được nghiên cứu phát triển với nhiều chi tiết khác nhau đáp ứng nhu cầu sử dụng. Về cơ bản cấu tạo thiết bị tiện sẽ bao gồm các chi tiết sau:
- Mũ trùm đầu: hay còn gọi là đầu giá, thường nằm ở bên trái máy tiện. Mũ trùm đầu là hệ thống gắn với trục quay, bánh răng và bộ điều khiển cấp liệu.
- Ụ: là chi tiết đỡ phôi nằm ở bên phải máy tiện.
- Giường: Được coi là giá đỡ chính của máy tiện, tất cả các chi tiết đều được gá vào giường.
- Xe là bộ phận nằm ở giữa đầu và ụ, chứa bánh xe, tạp dề, rãnh trượt kéo, giá đỡ dụng cụ.
- Vít chì: Nhiệm vụ di chuyển thanh răng tự động, trong quá trình ren.
- Thanh cấp dữ liệu: Sử dụng để di chuyển xe ngựa từ trái qua phải.
- Chảo chip: Thu thập phôi được tạo ra từ quá trình tiện.
- Chuck: Sử dụng gắn các phôi khó không phải hình tròn hay hình tam giác…
- Thiết bị làm mát: Thường là máy bơm nước, phun chất lỏng vào vị trí cắt để hạ nhiệt độ máy, đảm bảo an toàn cho hệ thống.
- Bánh xe tay: Được di chuyển bằng tay, để kéo xe trượt từ trái qua phải, di chuyển xe ngang, toa…
Nguyên lý hoạt động của thiết bị tiện diễn ra như thế nào?
Máy tiện có nhiệm vụ gia công tạo hình cho các thanh kim loại, vật liệu. Các loại máy khác nhau sẽ có sự khác biệt đôi chút về cấu tạo, nhưng chúng đều có nguyên lý hoạt động như sau:
- Người sử dụng cho phôi cần xử lý vào khóa đầu của máy - đây là chi tiết giúp phôi quay liên tục quanh trục, còn dao cắt thì đứng yên. Vật liệu phôi được quay liên tục, đồng thời được ép và tiếp xúc với công cụ cắt để loại bỏ những phần không cần thiết trên phôi.
- Thiết bị tiện vận hành khác với máy phay: Nếu thiết bị tiện có phần phôi quay tròn thì dao cắt xẻ đứng yên, còn máy phay sẽ có phần phôi đứng yên và bộ phận cắt quay.
▷ Xem thêm: Laser là gì? Phân loại và ứng dụng tia Laser trong thực tế.
Các loại thiết bị tiện phổ biến trên thị trường hiện có
Với nhu cầu tiện và gia công phôi hiện nay, nhiều dòng máy tiện hiện đại ra đời, đáp ứng yêu cầu sử dụng phức tạp. Phân loại thiết bị tiện hiện được sử dụng phổ biến trên thị trường.
- Máy tiện tâm/ máy tiện động cơ: Ứng dụng gia công cắt mặt cuối, tạo rãnh, tiện ren. Thiết bị tiện động cơ có thể vận hành dụng cụ cắt theo cả phương dọc và ngang.
- Máy tiện tốc độ: Hay còn gọi là máy tiện gỗ, có phần bàn và chân đỡ được đúc gắn vào giường. Thiết bị tiện gỗ không có nguồn điện đi kèm, nên được vận hành bằng tay.
- Máy tiện capstan/ máy tiện tháp pháo: Là dòng máy cải tiến của thiết bị tiện động cơ, được sử dụng để tiện ren, với đầu máy hình lục giác.
- Máy tiện toolroom: Hay máy tiện điện, được bổ sung nhiều phụ kiện và động cơ dự phòng.
- Máy gia công tiện băng: Là dòng máy có kích thước nhỏ, thiết kế đặt bàn, với độ chính xác cao khi gia công. Đặc điểm của dòng máy này là khả năng làm việc chính xác, xử lý gia công được các chi tiết nhỏ mà máy lớn khó làm được.
- Máy gia công tiện tự động: Thiết kế máy cho phép các bước thao tác, gia công đều được thực hiện tự động, với độ chính xác cao và giảm sự cố.
- Máy gia công tiện CNC: Dòng máy được điều khiển vận hành thông qua chương trình máy tính lập trình sẵn.
- Máy gia công tiện đặc biệt: Thực hiện các thao tác gia công phức tạp như chữ T, máy tiện nhiều trục.
Máy gia công tiện là thiết bị cơ khí quan trọng, giúp hoàn thiện sản phẩm theo đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo tính thẩm mỹ. Hiểu về máy tiện giúp người dùng sử dụng, đặt mua thiết bị hiệu quả. Nếu bạn đang trong quá trình đầu tư nhà xưởng cơ khí, tìm hiểu về các dòng máy tiện, hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích cho bạn đọc quan tâm.
